Í leit að húsi með garði

Daginn eftir komuna til Lilongwe var ekki eftir neinu að bíða og ég byrjaði að vinna á skrifstofunni daginn eftir. Ég samdi reyndar um að fá að koma eftir hádegi til þess að ná andanum. Fyrsta morguninn okkar í Lilongwe fengum við annan hjálplegan og yndælan Íslending (þeir leynast víða) til þess að fara með okkur á rúntinn. Hún Gulla kom og sótti okkur í fyrra fallinu enda byrjar dagurinn snemma hér í Malaví – sólin kemur upp um fimm leytið og sest aftur klukkan sex. Birtan ákvarðar daginn. Flestir vakna á milli fimm og sex og börnin byrja í skólanum klukkan sjö.

Við þeyttumst um borgina allan fyrsta morguninn og reyndum eftir bestu getu að leggja helstu byggingar og kennimerki á minnið enda lítið um skilti, hvað þá götuheiti. Nokkrar langar og fjölfarnar götur bera reyndar heiti en það er líka nauðsynlegt að taka eftir og þekkja ýmislegt annað eins og lit á húsum og gróður í görðum til þess að rata um borgina. Ég segi til dæmis við UNICEF bílstjórann sem skutlar mér heim eftir vinnu að ég eigi heima á malarveginum bak við Ufulu götu, í húsinu á hæðinni með rauða hliðinu og pálmatrjánum.   

Skipulagt kaos er eflaust ágæt lýsing á borginni sem er í veruleikanum ekki eiginleg borg heldur frekar stór bær sem skiptist í gamlan bæ, nýjan bæ og númeruð íbúðarhverfi. Hverfin og húsin eru númeruð eftir aldri þannig að hús númer 1 í hverfinu er fyrsta húsið sem var byggt þar og hús númer 2 annað húsið sem var byggt og svo koll af kolli. Númerin eru því alls óháð staðsetningu á húsunum og því allt eins líklegt að hús sem standa hlið við hlið beri númerin 2 og 99.

Við erum búin að nýta vikuna í að skoða nokkur hús til þess að leigja. Erum með eitt í sigtinu en bökkuðum líka ansi hratt – eða neituðum hreinlega – að fara inn í önnur. Hér er leiguverð ansi hátt ef ætlunin er að búa í húsi sem kemst nálægt því að vera „vestrænt“ í staðli. Smiðsdóttirin á örlítið erfitt með þá staðreynd að hurðar passa sjaldan inn í falsið, rafmagnssnúrur liggja afar sjaldan inn í veggjum heldur mun frekar utan á þeim og nákvæmni er eflaust ekki það sem er predikað þegar flísar eru lagðar. Pabbi og mamma – sem eru búin að kaupa sér miða til Malaví um jólin, húrra fyrir þeim – fá eflaust lista yfir hluti sem þarf að koma með úr smíðakassanum. Pabbi er ekki örugglega pláss fyrir falshefil?

En staðlar og norm eru tilbúnar og lærðar  þarfir sem eiga eftir að breytast eins og heimsmyndin okkar. Við erum fyrst og fremst að leita að húsi í hverfi sem verður ekki oft fyrir vatns- eða rafmagnsskorti. Samkvæmt innherjaupplýsingum verða hús sem tengjast inn á sömu rafmagnslínu og forsetahöllin sárasjaldan fyrir rafmagnstruflunum á meðan önnur hús  og jafnvel heilu hverfin geta verið án rafmagns marga klukkutíma á dag, oft í viku. Þá þarf líka að huga að því hvort að húsið sem við leigjum sé búið vatnstanki ef að skortur yrði á vatni. Lúxusinn sem við komum til með að leita eftir felst í því hvort að húsið hafi góðan garð þar sem litlir fætur geta hlaupið um og þar sem hægt er að rækta eigið grænmeti og ávexti. Enda góðri sprettu og fjölbreytni fyrir að fara í þessum heimshluta. Margir sem við þekkjum geta hæglega náð sér í mangó, avakadó, appelsínur og banana úr garðinum. Það heillar mig persónulega frekar en að þurfa að prútta við sölumenn á götunum um verð. Prútt er ekki mín sterkasta hlið. Sem betur fer höfum við verið í fylgd Huldar fyrstu dagana hér – annars hefði ég líklega borgað hátt í 3000 íslenskar krónur fyrir bananaknippi um daginn.